چرا در رکوع باید سبحان ربی العظیم و بحمده بگوییم اما در سجده سبحان ربی الاعلی و بحمده؟

پرسشکده > مذهب

چرا در رکوع باید

سبحان ربی العظیم و بحمده

بگوییم اما در سجده

سبحان ربی الاعلی و بحمده؟

 

  

در سجده یا رکوع هر ذکری گفته شود کافی است ولی مستحب است در رکوع «سبحان ربی العظیم و بحمده» و یا سه مرتبه «سبحان الله» و در سجده «سبحان ربی الاعلی و بحمده» یا سه مرتبه «سبحان الله »بگویند.
نماز تعظیم انسان در پیشگاه خالق هستی است.

رکوع نشانه تعظیم در برابر خالق عظیم است.

پس ازنزول آیه آخر سوره واقعه « فسبح باسم ربک العظیم » پیامبر در رکوع ذکر «سبحان ربی العظیم وبحمده» را قرائت می فرمودند.
سجده نیز حد نهایت خضوع و تسلیم و سرسپردگی به درگاه احدیت است از این رو ذکر سجده اشاره و تاکیدی دوباره به ربوبیت و بلند مرتبگی خداوند است ضمن انکه در هردو ذکر به پاکی و منزه بودن خداوند نسبت به نقائص و کاستی ها تاکید می گردد.

ذکر سبحان ربی الاعلی و بحمده، بعد از نزول سوره مبارکه اعلی به وسیله پیامبر مکرم اسلام ص علیه در نماز اخذ و به آن سفارش شد.
اما تسبیح (سبحان الله و سبحان ربی) که ذکر مشترک بین رکوع و سجود است به معنای اعلام انزجار از طرز فکر مشرکان است: «سبحان الله عما یشرکون حشر/23 و «سبحان الله عَما یصفون صافات/159 ؛ در حقیقت، «سبحان الله» تبرّی عمومی از همه کسانی است که نسبت به خدای سبحان دارای بینش شرک آلودند.
ذکر تسبیح در سرتاسر ارکان و اجزاء نماز وجود دارد. در ذکر رکوع , سجده و در تسبیحات اربعه در رکعات سوم و چهارم.در هرکدام از این موارد هم یک تفسیر مخصوص به خود دارد لکن آن چه در همه مشترک است اذعان و اعتراف به پاکی و بی عیب و نقص بودن خداوند دارد.
با ذکر سبحان الله خداوند را از هرگونه نقص منزه می دانیم و با ذکر (سبحان ربی) اذعان می کنیم که خداوند متعال در مرتبه ربوبیت و تربیت ما هیچ نقص و کمبودی نگذاشته است و هر انچه نقص و کاستی وجود دارد از ناحیه ما است. سر نجات بندگان شایسته خداوند در رسیدن به این حقیقت است.
در ذکر یونسیه در قرآن کریم (انبیا : 87) می خوانیم:«لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین».
در حقیقت آنچه باعث نجات حضرت یونس از مهلکه شد رسیدن به حقیقت تسبیح و اعتراف به آن بود . بعد از انکه حضرت یونس به توحید خداوند اعتراف کرد و با گفتن ذکر تسبیح به این حقیقت اشاره نمود؛ که خدایا هر چه نقص و کاستی و عجله است از من است و تو در مربیگری و تربیت خود چیزی کم نگذاشتی !! آنگاه نجات یافت و در ادامه این ذکر قران می فرماید« فستجبنا له و نجیناه من الغم » خداوند می فرماید حال که به نقص خویش آگاهی یافتی و به پاکی من شهادت دادی دعایت را اجابت می کنم و تو را از مهلکه ضلالت نجات می دهم و از غم خارج می کنم . و هرکس که به این روش عمل کند او را نیز نجات خواهم داد.«و کذلک ننجی المومنین؛ و دیگر مومنین را هم به همین گونه نجات خواهم داد».
یعنی در سختیها و مصایب تسبیح و اعتراف به این حقیقت که خداوند در هدایت خویش چیزی کم نگذاشته و انچه از مصیبتها به ما وارد می شود از ظلمی است که خود بر خود کرده ایم (انی کنت من الظالمین ) سبب می شود که مهلکه و مصیبت خارج شویم و نظر لطف الهی نصیبمان گردد.
سر تکرار تسبیح خداوند نیز متعدد است
1) تکرار در حقیقت تداعی کننده نوعی خضوع و خشوع در مقابل خداوند متعال است . 2) با تکرار زمینه توجه و تفکر حاصل می گردد.3) تکرار قولی سبب تاثیر قلبی می گردد.

برای مطالعه بیشتر مراجعه کنید به :
کتاب آداب الصلات ؛ امام خمینی (ره)
رساله لقاءالله ؛ آقا جواد ملکی تبریزی
،تفسیر موضوعی قرآن کریم ج 9 (سیره رسول اکرم در قرآن)؛ آیت الله جوادی آملی
پی نوشت

.87:انبیا

برگرفته از پرسمان

حنوط و نماز میت

اَللَّهُ اَكْبَرُ

 

اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِناتِ

وَالْمُسْلِمينَ وَالْمُسْلِماتِ

الْاَحْيآءِ مِنْهُمْ وَالْاَمْواتِ

تابِعْ بَيْنَنا وَ بَيْنَهُمْ بِالْخَيْراتِ

اِنَّكَ مُجيبُ الدَّعَواتِ

اِنَّكَ عَلى كُلِّ شَيْئٍ قَديرٌ

 

خدا بزرگتر است،

 

خدایا مردان و زنان مومن و مسلمان چه زنده و چه مرده از آنان را بیامرز،

پیوند ده میان ما و آنها را به خیرات ،

به درستی که تو اجابت کننده دعاهایی ،

به درستی که تو بر هر چیزی توانایی

 

اللَّهُ اَكْبَرُ

اَللهُمَّ اِنَّ هذا عَبْدُكَ

وَابْنُ عَبْدِكَ

وَابْنُ اَمَتِكَ

نَزَلَ بِكَ

وَ اَنْتَ خَيْرُ مَنْزُولٍ بِهِ

اَللهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْهُ اِلاّ خَيْراً

وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنّا

اَللّهُمَّ اِنْ كانَ مُحْسِناً فَزِدْ فى اِحْسانِهِ

وَ اِنْ كانَ مُسَّيئاً فَتَجاوَزْ عَنْهُ وَاغْفِرِ لَهُ

اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ عِنْدَكَ فى اَعْلا عِلِّيّينَ

وَاخْلُفْ عَلى اَهْلِهِ فِى الْغابِرينَ

وَارْحَمْهُ بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ

خدا بزرگ تر است.

خدايا اين بنده تو،

و فرزند بنده تو،

و فرزند كنيز توست نزد تو فرود آمده،

و تو بهترين كسى هستى كه نزد او فرود مى آيند،

خدايا ما از او جز خوبى نمى دانيم،

و تو از ما درگذر،

و او را بيامرز، و نزد خود در بالاترين جايگاه قرارش ده،

و بر خاندانش در ميان زندگان جانشين او باش

به مهربانى ات اى مهربان ترين مهربانان

ادامه نوشته