عیب پوشی خداوند
عیب پوشی خداوند
یکی از صفات خداوند «ستّار العیوب» بودن است یعنی عیب های بندگانش را در دنیا می پوشاند. به این صورت که کسی از گناهان پنهان افراد اطلاعی ندارد و خداوند آنها را می پوشاند و اگر عیوب و گناهان ظاهر می گشت، همچون قیامت که
«یعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیماهُمْ»[1]
که مجرمین از ظاهرشان شناخته می شوند، همه انسان ها از یکدیگر تنفر داشتند و به یکدیگر اعتماد نمی کردند.
امام علی علیه السلام در این خصوص فرمودند:
«الْحَذَرْ الْحَذَرْ فَوَ اللّهِ لَقَدْ سَتَرَ حَتَّی کانَّهُ غَفَرَ»[2]
«بر حذر باشید، بر حذر باشید! از عیب ها و گناهان به خدا قسم، خداوند عیب ها را پوشانیده آن چنان که گویی بخشیده است».
و خداوند از تجسّس در عیوب دیگران، غیبت کردن، و افشاگری و عیب جویی و نهی کرده است.
کس چه می داند ز تو جز اندکی
از هزاران جرم و بد فعلی یکی
نیک می دانی تو و ستّار تو
جرمها و زشتی کردار تو
هر چه کردی جمله ناکرده گرفت
طاعت ناکرده آورده گرفت
عیب پوشی در دعاها
«یا الهی فَکمْ مِنْ عَیبٍ سَتَرْتَهُ عَلَی فَلَمْ تَفْضَحْنی».[3]
«بارالها! چه بسیار عیوبی را که تو از دیگران پنهان نمودی و آبروی مرا نبردی».
«اللَّهُمَّ لاتَدَعْ خَصْلَةً تُعابُ مِنّی الَّا أصْلَحْتَها».[4]
«بارالها! هر خصلت ناپسندی را که از من عیب می دانی وامگذار جز آن که اصلاحش نمایی.»
«وَلَا عَائِبَةً اؤَنَّبُ بِهَا الَّا حَسَّنْتَهَا»[5]
«و نیز خوی زشتی که به وسیله آن مورد سرزنش قرار می گیرم وامگذار جز آن که آن را نیکو گردانی».
«ارْسِلْ عَلی عُیوبی سَحَابَ رَأْفَتِک».[6]
بر عیوب من ابرهای رأفت و مهربانیت را بفرست.
و در فراز دیگری می فرماید:
«وَ تَسْتُرَ عَنّی فاضِحَاتِ السَرَائِرِ».[7]
«رسوایی های پنهانی مرا بپوشان».
«یا مَنْ اظْهَرَ الْجَمیلَ وَ سَتَرَ الْقَبِیحَ».[8]
«ای کسی که زیبایی ها را آشکار و زشتی ها و بدی ها را می پوشانی».
نظیر این مضامین در دعاهای 34 صحیفه سجادیه و آخر دعای صباح و دعاهای ماه رمضان دعای کمیل آمده است.
فواید عیب پوشی خداوند
عیب پوشی خداوند فوایدی دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره می نماییم:
1- اگر عیوب و گناهان انسان ها ظاهر بود، شخصیت و آبروی افراد محفوظ نمی ماند چرا که همه از همدیگر متنفر بودند و هرگز کسی مرده دیگری را (از روی نفرت) دفن نمی کرد.
امام علی علیه السلام در این مورد فرمودند:
«لَو تَکاشَفْتُمْ مَا تَدافَنْتُمْ».[9]
«اگر پرده های عیوب کنار رود، یکدیگر را از روی نفرت دفن نمی کنید.»
2- عیب پوشی سپری است در برابر گناهان و اگر گناه و لغزش های افراد معلوم شود جرأت بر گناه بیشتر می شود؛ زیرا افرادی که آبرویی درجامعه ندارند از ادامه ی گناه باکی ندارند و می گویند: ما که رسوا هستیم بگذار تا رسواتر شویم.
اگر غیبت و تجسّس و عیبجویی مردم تحریم شده برای این است که افراد خطاکار، راه توبه داشته باشند.
3- پایه های امتحان الهی مستحکم می شود: کمال با آزادی عمل است و این با عیب پوشی میسّر است نه با کشف گناه؛ اگر افرادی به سبب کشف گناه و نمایان شدن خطاهایشان گناه نکنند، برای آنها کمال محسوب نمی شود. چون آزادی عمل نداشته اند و اگر در انجام گناه و انجام ندادن آن آزاد باشند و از تصمیم سوء آنها کسی با خبر نشود و در عین حال گناه نکنند، ارزش دارد و کمال محسوب می شود.
پی نوشت ها
[1] سوره الرحمن، آيه 41.
[2] نهج البلاغه، قصار 30.
[3] بحارالانوار، ج 6، ب 77، ص 181، صحيفه سجاديه، دعاى 16، ص 85.
[4] صحيفه سجاديه، دعاى 20.
[5] صحيفه سجاديه، دعاى 20.
[6] بحارالانوار ج 91 ص 142.
[7] مفاتيح الجنان، دعاى اول مناجات خمس عشرة( مناجات الغائبين).
[8] مفاتيح الجنان، اعمال روز جمعه.
[9] ميزان الحكمه، ج 7، ص 151.