بازنشسته ای از ملکان

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا

إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ

فَتَبَيَّنُوا أَنْ تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ

فَتُصْبِحُوا عَلَىٰ مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ

» تفسیر المیزان -

خلاصه (یا ایها الذین امنوا ان جاءکم فاسق بنباء فتبینوا ان تصیبوا قوما بجهاله فتصبحوا علی مافعلتم نادمین ):

(ای کسانیکه ایمان آورده اید، اگر فرد فاسقی با خبری به نزدتان آمد، پس تحقیق کنید تا مبادا ندانسته به قومی بی گناه حمله کنید و بعدا از عمل خود پشیمان شوید)

(فاسق ) یعنی کسی که از طاعت خارج شده و به معصیت گرایش یابد. و

(نباء) یعنی خبر مهم و عظیم الشأن ،

(تبین ) به معنای ایضاح و اظهار است .

می فرماید: ای کسانیکه ایمان آورده اید اگر فاسقی به نزد شما خبر مهمی آورد،تحقیق کنید و جوانب آن را آشکار سازید تا به حقیقت آگاه شوید، و مبادا بدون جهت و از روی نادانی بر قومی بتازید و بعدا که آگاه شدید از رفتاری که کرده اید نادم وپشیمان شوید.

در روایات آمده که این شخص فاسق ولیدبن عقبه ابن محیط برادر مادری عثمان بوده و او کسی است که بعد از سعدبن ابی وقاص والی کوفه بود و در حالت مستی در پیشاپیش مردم به نماز ایستاد و نماز صبح را چهار رکعتی خواند سپس گفت می خواهید بیشتر برایتان بخوانم ؟ و وقتی خبر به عثمان رسید او را عزل کرد و حضرت امیر ع به او حد زدند.

اما درخصوص شأن نزول این آیه نقل شده که رسولخدا ص ولید را به جانب بنی مصطلق فرستاد تا از آنها زکات بگیرد و وقتی او به نزدیک آنهارسید آنها سواره به استقبال او آمدند و او پنداشت که آنها می خواهند با او بجنگند، پس بسوی رسول الله ص بازگشت و گفت : اینها مرتد شده اند و زکات ندادند. و وقتی رسولخدا برای تحقیق عازم آن قبیله شدند، آشکار شد که حقیقت امر چه بوده و دراینجا بود که این آیه نازل شد.پس از همین آیه استفاده می شود که اصل عقلایی اینست که

وقتی فرد مطمئن وغیرفاسقی خبری را آورد به آن ترتیب اثر داده شود .

http://tadabbor.org/?page=tadabbor&SOID=49&AYID=6&TPIV=T2