بازنشسته ای از ملکان

صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و لاالضالین

انسان ها از این نظر که در مقام عبودیت چه چیز بدست بیاورند، و در انتخاب راه چه راهی را انتخاب کنند به سه نوع تقسیم می شوند.

یک دسته انسانهائی هستند که راه عبودیت را طی می کنند و بطوریکه در ذیل کلمه «الرحیم » گفتیم مشمول رحمت خاصه پروردگار هستند و انعام بعد از انعام علی الدوام شامل حالشان می گردد و گوئی احساس می کنند که دستی از غیب آنها را می کشاند. این دسته همان مقربان درگاه الهی می باشند که در درجه اول انبیاء و اولیا و سپس افراد کامل انسانها هستند. و انسان باید همیشه آنها را جلوی راه قرار دهد و بدنبال آنان قدم بردارد. و در جمله اول انسان راه راه آنان را از خداوند طلب می کند.

دسته دوم در مقابل دسته اولند و بجای خدا غیر خدا را پرستش کرده اند و خدا را عصیان نموده اند، اینان نیز آثاراعمالشان یکی بعد از دیگری در وجودشان ظهور کرده و همچون دستی آنان را از راه راست دائما دورتر می سازد. و بجای آنکه مانند گروه اول به سوی خداوند بالا روند و مورد انعام های پی در پی پروردگار قرار گیرند مورد خضم و غضب الهی قرار گرفته و بکلی راه کمال از دستشان در رفته و به دره هولناک شقاوت سقوط می کنند و من یحلل علیه غضبی فقد هوی اینها در حقیقت انسانهائی هستند که بجای این که راه انسانیت را طی کنند، به راههای حیوانی می روند انسانیت شان مسخ گردیده و بجای آن که پیش بروند عقب گرد می کنند. قرآن از اینها به «المغضوب علیهم » تعبیر می کند.

در این میان گروه سومی هستند، مذبذبین بین ذلک لاالی هولاء و الاالی هولاء، راه معین و مشخصی در پیش ندارند، متحیر و سرگردانند، هر لحظه راهی را پیش گرفته و بجائی نمی رسند. قرآن از این ها به «الضالین » یاد می کند.

ما که می گوییم اهدنا الصراط المستقیم، صراط الذین انعمت علیهم، غیرالمغضوب علیهم و لاالضالین، یعنی:

بار خدایا! راه راستت را بما بنمای، آن راهی که راه اولیاء و راستان و پاکان درگاه توست، آنانکه همواره مشمول انعامهای پی در پی تو هستند نه راه بندگانی مسخ شده و از انسانیت بیگانه گشته که مورد عضب تو قرار دارند و نه راه مردمیکه حیران و سرگردانند و هر لحظه بشکلی درآمده و با گروهی در می آمیزند