بازنشسته ای از ملکان

هرگز یک انسان پاک‌دامن و باایمان، یک‌مرتبه در آغوش فساد قرار نمى‌گیرد، بلکه گام‌به‌گام این راه را مى‌پیماید:

گام اول، معاشرت و دوستى با آلودگان است.

گام دوم، شرکت در مجلس آن‌ها.

گام سوم، فکر گناه.

گام چهارم، ارتکاب مصادیق مشکوک و شبهات.

گام پنجم، انجام گناهان صغیره؛

و بالاخره در گام‌هاى بعد گرفتار بدترین کبائر مى‌شود، درست به کسى مى‌ماند که زمام خویش به دست جنایتکارى سپرده، او را گام‌به‌گام به‌سوی پرتگاه مى‌برد تا سقوط کند و نابود گردد،

آرى، این است «خطوات شیطان»  و هرگز در این تردیدی نیست[1]؛

شیطان برای آدم و حوا سوگند یادکرد که ناصح و خیرخواه ایشان باشد[2]

و با آنان چنان کرد که همه می‌دانیم؛ حال که شمشیر دشمنی‌اش را از رو بسته و قسم‌خورده که گمراهمان کند[3]؛ 

با ما چه خواهد کرد؟ پس زیبنده است برای فرار از وسوسه‌های شیطانی به خدا پناه ببریم[4].

اما اینکه چگونه به اهداف خود می رسد، قرآن می فرماید:

ثُمَّ لآتِيَنَّهُم مِّن بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَيْمَانِهِمْ وَعَن شَمَآئِلِهِمْ وَلاَ تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شَاكِرِينَ[5]

سپس از پیش رو و از پشت سر و از طرف راست و از طرف چپ آن‌ها، به سراغشان مى‌روم؛ و بیشتر آن‌ها را شکرگزار نخواهى یافت.

شیطان، انسان را «محاصره» مى‌کند و سعى دارد به هر وسیله‌اى که ممکن است براى وسوسه و گمراهى او بکوشد.

امام باقر7مى‌فرماید:

منظور از آمدن شیطان به سراغ انسان از «پیش رو» این است که

آخرت و جهانى را که در پیش دارد در نظر او سبک و ساده جلوه مى‌دهد

و منظور از «پشت سر» این است که آن‌ها را به گردآورى اموال و تجمع ثروت و بخل از پرداخت حقوق واجب به خاطر فرزندان و وارثان دعوت مى‌کند

و منظور از «طرف راست» این است که امور معنوى را به‌وسیله شبهات و ایجاد شک و تردید، ضایع مى‌سازد

و منظور از «طرف چپ» این است که لذات مادّى و شهوات را در نظر آن‌ها جلوه مى‌دهد.[6]